Współuzależnienie
- Szczegóły
- Nadrzędna kategoria: ROOT
- Kategoria: Baza wiedzy
- Odsłony: 3553
Współuzależnienie
Nadużywanie alkoholu przez jednego z członków rodziny destabilizuje funkcjonowanie całego systemu rodzinnego, rodzi poważne problemy, jest przyczyną cierpienia dorosłych i dzieci. Narastanie problemu alkoholowego skłania niepijących członków rodziny do szukania sposobów pozwalających im przetrwać w sytuacji permanentnego stresu, braku poczucia bezpieczeństwa i stabilizacji, niemożności zaspokojenia elementarnych potrzeb psychologicznych, a czasami również biologicznych.
Osoba pijąca z biegiem czasu coraz silniej koncentruje się na alkoholu, wycofuje się z pełnienia ról życiowych, przestaje świadczyć na rzecz rodziny, a czasem nawet interesować się swoimi bliskimi. Wymaga opieki i obsługi.
Konsekwencją życia z partnerem nadużywającym alkoholu może być współuzależnienie. Osoba współuzależniona:
* Przejawia silną koncentrację myśli, uczuć i zachowań na zachowaniach alkoholowych osoby pijącej * Szuka usprawiedliwień sytuacji picia, zaprzeczania problemowi
* Ukrywa problem picia przed innymi
* Przejmuje kontrolę nad piciem osoby bliskiej (ogranicza sytuacje alkoholowe, wylewa alkohol, odmierza ilości, kupuje alkohol, aby pijący nie wychodził z domu itp.)
* Przejmuje odpowiedzialność za zachowania pijącego partnera, łagodzi konsekwencje picia: kłamie, płaci długi, dba o higienę pijącego, o jego wizerunek itp.
* Przejmuje za osobę pijącą obowiązki domowe, które ona zaniedbuje.
Życie w długotrwałym stresie spowodowanym piciem osoby bliskiej i brak skuteczności własnych działań nakierowanych na rozwiązanie problemu picia powodują poważne konsekwencje psychologiczne:
* Zaburzenia psychosomatyczne:
- Nerwice
- Zaburzenia życia emocjonalnego (chaos emocjonalny, huśtawka nastrojów, stany lękowe i depresyjne, napięcie i stan ciągłego pogotowia emocjonalnego)
- Zakłócenia czynności poznawczych (zagubienie, chaos poznawczy, brak poczucia sensu i celu, zakłócenie wzorców normy i zdrowia, nierealistyczne oczekiwania)
* Pustkę duchową i brak nadziei
* Samotność
* Poczucie niemożności rozstania się
* Czasami nadużywanie substancji psychoaktywnych (zwłaszcza leków nasennych i uspokajających)
* Trudności w rozpoznawaniu własnych potrzeb, w realizacji własnych pragnień, ambicji i celów
* Wyraźnie odczuwane obniżenie jakości życia.
Współuzależnienie nie jest chorobą - jest zespołem nieprawidłowego przystosowania się do sytuacji problemowej.
Koncentrując się na szukaniu sposobu ograniczenia picia partnera, osoba współuzależniona nieświadomie przejmuje odpowiedzialność i kontrolę za jego funkcjonowanie, co w efekcie ułatwia pijącemu dalsze spożywanie alkoholu. U części osób współuzależnionych rozpoznaje się ostrą reakcję na stres, zaburzenia stresowe pourazowe lub zaburzenia adaptacyjne.
Współuzależnienie diagnozuje się wyłącznie u osób dorosłych, które formalnie mogą wybrać inną drogę poradzenia sobie z problemem picia partnera.
Dzieci nie mają żadnego wyboru. Są skazane na życie w takich warunkach, jakie stwarzają dla nich dorośli.
Osoby współuzależnione wymagają pomocy i mogą uzyskać poprawę stanu zdrowia psychosomatycznego, jeśli skorzystają z pomocy oferowanej im w placówkach terapii uzależnień, gdzie mają prawo korzystać z bezpłatnej pomocy terapeutycznej i medycznej.
Lista placówek lecznictwa odwykowego w Polsce znajduje się na stronie internetowej Państwowej Agencji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych (www.parpa.pl).
Niezależnie, bowiem od tego, czy pijący podejmie leczenie odwykowe, czy nie, czy zatrzyma picie, czy będzie pił dalej osoby współuzależnione mogą poprawić jakość swojego życia i życia swoich dzieci. Trudno jest im to jednak zrobić bez przyjęcia fachowej pomocy z zewnątrz. Poza profesjonalną terapią współuzależnienia pomocne dla osób mających pijących bliskich mogą być spotkania Wspólnoty Al-Anon, której celem jest wspieranie się osób współuzależnionych w trudnościach wynikających z życia z osobą pijącą i w zmianie swojego funkcjonowania na bardziej satysfakcjonujące. Spis mityngów Wspólnoty Al-Anon znajduje się na stronie: www.al-anon.org.pl.
Źródło: http://www.parpa.pl
Rodzina a uzależnienie
Członkowie rodziny próbują przystosować się do zagrażających sytuacji tworzonych przez pijącą osobę. Takie przystosowanie, pozwala na przetrwanie w trudnych i bolesnych okolicznościach. Staje się jednak pułapką, w której zostają zamknięte pragnienia normalnego i bezpiecznego życia rodzinnego. Małżonkowie i dzieci osoby uzależnionej albo rozpaczliwie próbują powstrzymać jej picie albo rezygnują z nadziei na lepsze życie. Oznacza to często uwikłanie się w chorobę alkoholową małżonka lub rodzica, które lekarze i psycholodzy nazywają współuzależnieniem.
U osób współuzależnionych występują często takie zjawiska jak:
* Uporczywa koncentracja myśli, uczuć i postępowania wokół picia współmałżonka lub rodzica.
* Poczucie konieczności kontrolowania jego postępowania i odciągania od alkoholu oraz odpowiedzialności za niewłaściwe postępowanie po wypiciu.
* Próby ochraniania go przed konsekwencjami picia, rezygnacja z własnych potrzeb i pragnień oraz gotowość do poświęcania siebie.
* Lęk przed porzuceniem i negowanie własnej wartości oraz obsesyjne zamartwianie się o przyszłe wydarzenia.
* "Huśtawka emocjonalna" (rozpacz i utrata nadziei, rozczarowania i złudzenia, naiwna wiara w przyrzeczenia i poczucie skrzywdzenia).
* Próba dominacji i przejmowania wszystkich obowiązków związanych z domem.
* Problemy seksualne i niechęć do współżycia.
* Złość i kłótnie z byle powodu oraz zapadanie w stany letargu, z poczuciem beznadziejności i użalaniem się nad sobą. Bardzo trudno wyrwać się z takiego stanu. Ale jest to możliwe, nawet wtedy, gdy on (lub ona) będą pili dalej. Można ratować siebie i swoje dzieci, budować i chronić własne terytorium życiowe i psychiczne.
Nie trzeba rezygnować ze wszystkiego. Jeśli ktoś z członków rodziny pije w sposób chorobliwy, to cała rodzina doznaje szkody. Często można spotkać opinię, że alkoholizm jest chorobą całej rodziny i wszyscy zostają wciągnięci w bolesny i uszkadzający wir powstający wokół tego, który pije. Życie rodzinne może być poważnie zaburzone przez alkohol także wtedy, gdy ktoś z członków rodziny jest dopiero na drodze do uzależnienia się - upija się okresowo, ale nie występują u niego jeszcze w pełni objawy choroby. Jakie obszary życia rodzinnego podlegają szczególnym zagrożeniom z powodu systematycznego nadużywania alkoholu? Niszczenie życia uczuciowego. Zamiast poczucia bezpieczeństwa, zaufania i miłości, rodzina przeżywa lęk i zagrożenie, gniew i wstyd, poczucie krzywdy i poczucie winy. Brak źródeł oparcia i wzajemnej pomocy. Życie rodzinne zamiast dostarczać oparcia staje się największym obciążeniem i źródłem problemów. Utrata kontaktu i zrozumienia. Zamiast otwartości i prawdy pojawia się coraz więcej kłamstw, manipulacji i udawania. Izolacja od świata zewnętrznego. Rodzina staje się zamknięta swoją tragedią i cierpieniem, odizolowuje się od innych. Wyczerpanie zasobów materialnych. Bardzo często nadmierne picie staje się źródłem trudności finansowych i ograniczenia perspektyw bytowych całej rodziny.
RADY DLA CZŁONKÓW RODZINY
- nie musisz dłużej uciekać od choroby,
- zacznij uczyć się opartej na faktach, wiedzy na temat alkoholizmu,
- nie musisz dłużej obwiniać alkoholika,
- zacznij koncentrować się na swoich własnych działaniach - to dzięki nim możesz się podnieść lub załamać,
- nie musisz dłużej kontrolować picia alkoholika,
- zacznij koncentrować się na jego potrzebie leczenia,
- zacznij namawiać go do leczenia,
- nie musisz dłużej przychodzić z pomocą alkoholikowi,
- zacznij pozwalać mu na cierpienie i ponoszenie odpowiedzialności za każdą konsekwencję jego picia,
- nie musisz dłużej interesować się powodami picia alkoholika,
- zacznij powracać do wzorów normalnego życia, - nie musisz dłużej grozić,
- zacznij mówić to, co myślisz i robić to, co mówisz,
- nie musisz dłużej przyjmować i wyłudzać obietnic,zacznij odrzucać je,
- nie musisz dłużej poszukiwać rady u osób niekompetentnych,
- podejmij leczenie, którego celem będzie zdrowie w szerokim zakresie,
- nie musisz ukrywać faktu, że szukasz pomocy, zacznij o tym otwarcie mówić alkoholikowi,
- nie musisz dłużej narzekać, gderać, wygłaszać kazań, przymilać się i robić wymówek,
- zacznij informować alkoholika o jego niewłaściwym postępowaniu,
- nie musisz pozwalać alkoholikowi na atakowanie ciebie lub twoich dzieci, zacznij ochraniać siebie,
- nie musisz być dłużej marionetką, zacznij istnieć osobno.
Grupy samopomocowe dla rodzin:
Al-Anon
Samopomocowe Grupy Rodzinne Al-Anon przeznaczone są dla tych wszystkich, którzy czują emocjonalny związek z osobami uzależnionymi od alkoholu (żony, mężowie, rodzice, przyjaciele itp.) oraz cierpią w związku z ich piciem.
Dorosłe Dzieci Alkoholików (DDA)
Wspólnota Dorosłych Dzieci Alkoholików to samopomocowe grupy osób, które ukończyły 18 lat i są dziećmi alkoholików. W ich spotkaniach mają prawo uczestniczyć osoby w każdym wieku.
Alateen, Alatot
Samopomocowe grupy Alateen przeznaczone są dla "nastolatków", czyli dla dzieci i młodzieży do lat 18, "na których życie wpłynął alkoholizm któregoś z rodziców lub innej, bliskiej osoby".